لکنت و دوزبانه بودن

نوشته شده توسط دکتر روساله شنکر مرکز مونترال

بر اساس سرشماری ایالات متحده ، از هر هفت نفر یک نفر و در کل 31.8 میلیون نفر از جمعیت آمریکا ، در خانه به زبانی غیر از زبان انگلیسی صحبت می کنند . البته مشخص نیست که دقیقا چه تعداد از افراد دارای لکنت ، دوزبانه هستند اما ، می توان تخمین زد که حداقل 500 هزار نفر از افراد دوزبانه ساکن ایالات متحده آمریکا ، لکنت دارند .
تحقیقات نشان می دهد که مهارت های زبانی کودک می توان بر میزان تسلط او تاثیر بگذارد . برای مثال بسیاری از کودکان خردسال که در مراحل اولیه لکنت قرار دارند ، در صورت استفاده از موارد زیر لکنت بیشتری می کنند :
لغات جدید و دشوار 
دستور زبان پیچیده مانند جملات طولانی و جملات مرکب و جملاتی که با کلماتی مانند اما و چون به هم مرتبط می شوند .
در برنامه های درمانی کودکان معمولا این نکته ذکر می شود که وقتی با کودک خردسال صحبت می کنید ، بهتر است با زبانی ساده با آنان سخن بگویید . اما تکلیف کودکی که به  دو یا چند زبان صحبت می کند چیست ؟

دوزبانه بودن به چه معناست ؟
در حال حاضر هیچ تعریف دقیقی در این مورد وجود ندارد ولی با این وجود تعاریف زیادی برای آن پیشنهاد شده است . این تعریف ممکن است برای خردسالان مناسب تر باشد : دوزبانه به آن دسته از کودکان اطلاق می شود که از بدو تولد به دو زبان و یا حتی بیشتر صحبت می کنند یا با آن ها صحبت می شود . کودکی که از سه سالگی در معرض یادگیری زبان قرار می گیرد ، زبان آموز زبان دوم است .

چگونه دوزبانی بودن و یادگیری زبان دوم بر روانی گفتار تاثیر می گذارد ؟
در کودکانی که دو زبانه هستند یا زبان دوم را یاد می گیرند ، این امکان وجود دارد که لکنت در موارد زیر پدید آید :
1- کودک واژگان دو زبان را به هم می آمیزد . البته این یک فرایند طبیعی است که به کودک کمک می کند تا مهارت های خودش در زبان ضعیف تر را افزایش دهد اما این امر می تواند باعث افزایش موقت لکنت و ناروانی در کودک شود .
2- کودک برای اینکه کلمه ی صحیح را برای بیان منظور خود پیدا کند ، دچار مشکل می شود و این مشکل باعث افزایش ناروانی در گفتار کودک می شود.
3- کودک دوزبانه معمولا در استفاده از جملات پیچیده گرامری در یک یا دو زبان ، در مقایسه با سایر کودکان هم سن و سالش مشکل بیشتری دارد . علاوه بر این کودک با مشکلات بسیار زیاد گرامری مواجه خواهد شد . تسلط بر دو زبان به صورت تدریجی رخ می دهد ، پس در نتیجه روند پیشرفت موجود بین دو زبان به صورت ناهموار پیش می رود .
افزودن زبان دوم و سوم در سنین سه تا پنج سالگی ممکن است باعث افزایش لکنت شود . با این حال این اتفاق تنها در زمانی رخ می دهد که :
زبان اول کودک قوی نباشد یا کودک در زبان اول خود با مشکلاتی مواجه شود .
یک زبان بیشتر از زبان های دیگر استفاده شود .
یک زبان بیشتر از زبان دیگر استفاده شود .   

توصیه ها و پیشنهادات برای والدین :
آیا اگر در خانه به دو زبان با فرزندم صحبت کنم ، این احتمال لکنت کردن او را افزایش می دهد ؟
هیچ مدرکی وجود ندارد که این موضوع را اثبات کند و صحبت کردن با دو زبان در بدو تولد را علت بروز لکنت بداند . در واقع ، این ممکن است بهترین زمان و بهترین راه برای وارد کردن زبان دوم باشد .
فرزند من از بدو تولد درخانه دو زبان را می آموزد و اکنون لکنت می کند . من باید چه کار کنم ؟
اگر کودک شما دوزبانه است و لکنت می کند ، توصیه می شود که موارد زیر را انجام دهید :
لکنت کودک ذر قوی ترین و مسلط ترین زبان کودک را تحت نظر بگیرید ، زیرا به طور کلی بیشترین لکنت را می توان در این جا مشاهده کرد.
توصیه های مطرح شده در سایت های معتبر ، برای پیشگیری از لکنت را دنبال کنید .
اگر لکنت بیش ازشش ماه ادامه داشت ، حتما به یک گفتاردرمانگر مجرب مراجعه کنید . 
هنگام صحبت کردن با کودک کلمات دو زبان را با هم مخلوط نکنید و هر بار فقط با یک زبان با کودک صحبت کنید .
به کودک این اجازه را بدهید تا واژگان دو زبان را با هم ترکیب کند اما شما فقط کلمه ی مورد نظرتان را به کار ببرید و کودک را وادار نکنید تا کلمه مدنظر شما را تکرار کند .

آیا آشنایی فرزندم با زبان های دوم و سوم ، در سنین 3 تا 6 سالگی احتمال بروز لکنت را افزایش می دهد ؟
هیچ نشانه ای وجود ندارد که آموزش به زبان های دیگر ، باعث ایجاد لکنت می شود . آموزش زبان های دوم و سوم معمولا در سن 4 سالگی رخ می دهد که این یک سن بحرانی برای یادگیری زبان و لکنت است . با این حال اگر زبان کودک شما متناسب با سنش رشد نمی کند  یا علائم اولیه لکنت را در آن ها مشاهده کردید ، با یک گفتاردرمانگر مشورت کنید و تا بعد از 6 سالگی از معرفی یک زبان دیگر به کودک ، خودداری کنید .

شواهد و قرائن این گونه نشان می دهد که کودک بعد از 6 سالگی هم می توانند زبان دوم را به خوبی فرابگیرند .

فرزند من در حال آشنایی با یک زبان دیگر است و در این حال شروع به لکنت کردن می کند ، چه کار کنم ؟
اگر کودک شما در حال یادگیری زبان دوم است و لکنت می کند ، توصیه ما به شما این است :
با بیان اولین صدا یا بیان معانی کلمه ی جدید به کودکان برای بیان آن کلمه کمک کنید .
به کودکتان اجازه دهید در هنگام صحبت کردن از واژگان دو زبان استفاده کند .
وقتی متوجه شدید که کودکتان در بیان واژگان و گرامرهای زبان قوی تر مشکل دارد ، زبان خودتان را ساده کنید 
سعی کنید ماهیت این ناروانی های گفتاری را مشخص کنید تا متوجه شوید که آیا کودک لکنت دارد یا صرفا به خاطر رشد زبانی در دو زبان ، این ناروانی ها را تجربه می کند . برای شروع سعی کنید این تمایز را میان لکنت یا ناروانی ناشی از یادگیری زبان دوم معین کنید .
ببینید آیا ناروانی های ذکر شده در هر دو زبان دیده می شود یا نه . اگر درصد بالایی از اختلالات گفتاری عادی (NSD) تنها در یک زبان رخ می دهد ، ممکن است در این جا به جای مقوله ی لکنت ، مسئله ی مهارت های محدود کودک در زبان مطرح باشد .
اگر درمان مستقیم لکنت را آغاز کردید ، با زبان قوی تر با کودک صحبت کنید و زبان های ضعیف تر را هم تحت نظر بگیرید تا مشخص شود که آیا اثرات درمان با پیچیده تر شدن درمان ادامه پیدا می کند یا خیر .

منبع : https://www.stutteringhelp.org/stuttering-and-bilingual-child

ترجمه شده در گفتاردرمانی گویان